در سفر زیارتی و سیاحتی­ که در ایام نوروز به كشور سوریه داشتم، پس از زیارت عقیله بنی هاشم زینب كبری (س) و بنت الحسین رقیه (س) نشستی با استاد دكتر اسعد علی مؤلف مشهور سوری[1] انجام شد.
در این نشست که در منزل نامبرده در منطقه جبل قاسیون برگزار شد، ابتدا از تأثیرگذاری انقلاب اسلامی و نیاز فرهنگی كشورهای اسلامی سخن به میان آمد.
اسعد علی اظهار داشت تألیفات زیادی را در زمینه بلاغت و فصاحت نگاشته و اخیراً رو به نوشتن تأویل و تبیین برخی از آیات قرآن نموده است كه از جمله كتاب: المعجزات المریمیة ترجمات لخیرالبریة می‌باشد.
اینجانب ضمن تشكر از تلاش‌های فرهنگی ایشان در صحنه كشور سوریه و نیز در محافل بین‌المللی فرهنگی عرب و تدوین دهها كتاب، لازم دیدم نكاتی را راجع به تأویل قرآن گوشزد کنم،  از این رو اظهار داشتم:
1- نوشتن تأویل قرآن كار دشواری است كه بدون مستنداتی صحیح و توجه به اظهار نظر ائمه اهل بیت (ع) نمی‌تواند از استحكام خوبی برخوردار باشد؛ زیرا تأویل نظر اولیه و مراد واقعی است كه گاهی در قالب الفاظ مستتر بوده و اظهارش كار سختی است زیرا از یک سو مقتضیات زمان و مكان در آن دخالت داشته و از سوی دیگر هدایت عمومی آن هم، فراموش نگردیده است.
در این رابطه، علامه طباطبایی می‌فرماید: تأویل، تبیین آیات مبهم و تطبیق با حقایق و مصادیق واقعی اعم از قضایای خارجی و احكام و حكمت‌هاست.[2]
به عبارت دیگر، ابهام زدایی و روشن شدن مصادیق آیات قرآن توسط آیات دیگر و یا روایات منقول از سوی ائمه اهل بیت (ع) است كه این گونه تعریف در كتب تأویلی اهل سنت همچون عالم و مفسر بزرگ قرن نهم علامه حسكانی (رض) می‌باشد.[3]
2- اهمیت تأویل نسبت به تفسیر؛ ائمه معصومین (ع) آیات محكم و متشابه را تأویل می‌كردند تا به مردم آگاهی دهند و چهر‌ه های زیبا و منفور زمان رسالت را كه بعضی از آیات ناظر بر كارهای آنان بوده است به آنان بشناسانند و در نتیجه مردم هم موضع‌گیری خویش را با وحی الهی تطبیق دهند. ‌از این رو با مقداری كار كردن، افرادی توان تفسیر قرآن پیدا می کنند ولی تأویل از موارد مخصوص و متكی بر آیات و روایات است.
در پایان، دكتر اسعد علی از وضعیت فرهنگی ایران اسلامی سؤالاتی كرد كه در پاسخ مطرح شد: امروز بیش از 200 مركز تخصصی تحقیقات علوم انسانی و اسلامی در شهر مقدس قم و سایر شهرهای دیگر مشغول كار هستند و نتایج و آثار فراوانی داشته است.
سپس نموداری از كتاب حقایق پنهان و نیز اندیشه انتظار و اعجاز بیان ارائه كرده و از هر كدام نسخه‌ای به ایشان اهداء نمودم.
———————————

[1]  اسعد علی، عضو رسمی اتحاد جهانی مؤلفان لغت عربی است و دارای تألیفات و نوشته‌های فراوانی است. وی 75 سال سن دارد و بخش عمده‌ای از عمر خود را در امور فوق گذاشته است.
[2] المیزان، ج3، ص 49.
[3] شواهد التنزیل، حسكانی، ج1، ص119.