تبیین فرهنگ زیارت در مصاحبه با ایکنا

25 جولای 2012

حجت‌الاسلام والمسلمين رجبعلی زمانی، مدير جذب و سازماندهی امور روحانيون معاونت فرهنگی بعثه مقام معظم رهبری، در گفت‌وگو با خبرگزاری قرآنی ايران(ايكنا) با اشاره به اينكه ملت ما مبتلابه فاصله گرفتن فرهنگ عمومی زيارت از فرهنگ ناب آن هستند، گفت: بحث زيارت در تمام فرازهای زندگی ما ايرانيان نقش دارد و حتی غير مسلمانان نيز اين وضعيت را دارند.

وی با اشاره به اينكه مسئله زيارت به فرهنگ عمومی مردم ايران تبديل شده است، اظهار كرد: بدون اغراق می‌توان گفت يك سوم مردم ايران بلكه بيشتر در طول سال موفق به اجرای اين امر الهی می‌شوند.

اين روحانی كاروان‌های حج و عمره اظهار كرد: اولين نكته در امر زيارت اين است كه زيارت به معنی بازگشت و توجه به پيمانی است كه انسان با برخی از افراد می‌بندد است. يعنی اگر كسی بخواهد تجديد پيمانی با فردی داشته باشد اين عمل وی را زيارت تعريف می كنند، كه گاهی از راه دور و گاهی از راه نزديك صورت می‌گيرد.

وی با تأكيد بر اين تعريف، عنوان كرد: اگر اين تعريف را در نظر بگيريم و فطرت انسانی را مورد توجه قرار دهيم، اين احساس در ما مشهود و قابل لمس می‌شود كه وقتی فردی به كسی علاقه‌ دارد و بين او و محبوبش جدايی ايجاد می‌شود، تلاش می‌كند برای تجديد اين عهد و پيمان دوباره به سراغ محبوب خود برود.

حجت‌الاسلام زمانی، با اشاره به اينكه وهابيت در تلاش برای زير سؤال بردن اصل زيارت است، گفت: زيارت يك ريشه فطری دارد، حتی در ادبيات عرب نيز به مسئله ايجاد سكنه و آرامش در ديار محبوب اشاره و عنوان شده است كه زيارت در و ديوار خانه محبوب اگر چه جامد است و روحی ندارد، اما چون متعلق به محبوب است و محبوب در آن جای دارد سكينه و آرامش در فرد عاشق ايجاد می‌كند.

وی افزود: در مفهوم و فرهنگ همه زيارت‌ها مطرح شده است كه تمام كسانی كه به زيارت می‌روند با امام خود تجديد پيمان و عهد می‌كنند. در روايات داريم كه برای شهادت اباعبدالله(ع) حرارات و محبتی در دل‌های مومنان به وجود آمد كه اين حرارت هيچ گاه از بين نمی‌رود.

حجت‌الاسلام زمانی افزود: اگر از اين ديدگاه مسئله زيارت را بررسی كنيم معلوم می‌شود كه قلمرو زيارت قلمرو دل، عشق و محبت است در همه كشورهای اسلامی و همه كشورها اعم از مسلمان و غير مسلمان عموميت دارد.

وی با تأكيد بر اينكه فرهنگ زيارت فرهنگ عميقی است همراه با دل، كه در وجود انسان اميد ايجاد می‌كند، تصريح كرد: تمام كسانی كه می‌خواهند با كسی تجديد عهد كنند، بعد از زيارت در خود احساس آرامش روح دارند.

مدير جذب و سازماندهی امور روحانيون معاونت فرهنگی بعثه مقام معظم رهبری با اشاره به وجود فرهنگ زيارت در اديان آسمانی و غير آسمانی، تصريح كرد: فرهنگ زيارت يك فرهنگ عمومی و انسانی است. انسان هر كجا كه ممكن باشد اتصال به واجب‌الوجود پيدا كند زيارت را انجام می‌دهد و ما با اين هدف خانه خدا، مسجد حضرت رسول(ص)، عتبات عاليات و … را زيارت می‌كنيم كه می‌خواهيم اتصال به حق پيدا كنيم، به همين دليل است كه عشق به زيارت مطرح و در سيره ائمه به شدت مورد توجه قرار دارد.

وی با اشاره به عشق و علاقه حضرت امام(ره) به زيارت، عنوان كرد: بزرگان ما چهره‌هايی كه همه آنها را قبول داشته‌اند و دارند، با فرهنگ زيارت و زيارت اهل بيت(ع) يك ارتباط عميق و ريشه‌ای برقرار كرده‌اند؛ مثلاً در حالات حضرت امام(ره) كه از سال 42 تا سال 57 تبعيد بودند عنوان شده كه هر روز سه ساعت بعد از نيمه شب به طور عادی در حرم حضرت علی(ع) به سر می‌بردند و حتی زمانی كه به دليل كودتا در عراق نتوانستند به حرم امام علی(ع) خود را برسانند، از پشت بام كه حرم حضرت پيدا بود مشعول زيارت شدند.

حجت‌الاسلام زمانی در جمع‌بندی سخنان خود اظهار كرد: پس زيارت يك تربيت، استمداد و امداد بسيار قوی است اما اين مسئله فقط بخشی از زيارت است و بخش ديگر اعمالی است كه ما در هنگام زيارت ائمه(ع)، كه جزئی از فرهنگ شيعه است، انجام می‌دهيم.

وی در تبيين دلايل عدم تأثيرگذای عميق مسئله زيارت در بين هزاران زائر عمره گزار، حج‌گزار، زائر عتبات عاليات، حضرت رضا (ع)، حضرت معصومه(ع) و …عنوان كرد: اول بايد دليل و هدف زيارت شناخته شود. سفر تفريحی بايد از سفرهای زيارتی جدا شوند، اگر قرار است به شهری سفر كنيم و آثار باستانی آن شهر را ببينيم، اين سفر غير از زيارت است.

زمانی با تأكيد بر اينكه در روايات ما به سفرهای تفريحی نيز توصيه شده است، گفت: بايد مسئله سفر از سفرهای زيارتی جدا شود. وقتی زائر قصد زيارت حضرت رضا(ع) را دارد بايد بفهمد ديدن اطراف مشهد بحث جدايی است و بحث زيارت يك بحث ديگر است. اگر اين تفاوت را توانستيم ايجاد كنيم تأثيرگذاری زيارت صد درصد خواهد بود.

وی تصريح كرد: اگر با قصد تفريح به شهری می‌رويم و در كنار آن فاتحه‌ای نيز برای امامزاده آن شهر می‌خوانيم، طبيعی است كه چنين سفری تأثيرگذاری خود را ندارد.