نوروز در روایات و سیره معصومین(ع)

28 مارس 2013

حجت الاسلام و المسلمین زمانی، در جمع زائران عتبات عالیات درباره اهميت عيد نوروز و بهره برداري صحيح از آن در حرم مطهر مولاي متقيان امير عالم حضرت علي عليه السلام سخنراني كرد.

وي گفت: درباره نوروز در كتابهاي حديثي مختلف بيش از هفتاد روايت ذكر شده كه مي‌توان آنها را بر دو قسم تقسيم كرد. برخي دانشوران، با تكيه بر برخي روايات آنرا كم اهميت مي‌دانند مثلا گفته شده أن المنصور تقدّم إلى موسى بن جعفر(عليه السلام) بالجلوس للتهنئة في يوم النيروز و قبض ما يحمل إليه فقال (عليه السلام ): «إني قد فتشت الأخبار عن جدي رسول اللّه صلى اللّه عليه و آله فلم أجد لهذا خبراً» ؛ منصور به امام كاظم(عليه السلام) پيشنهاد كرد كه در نوروز براى تبريك و شاد باش و گرفتن هدايا جلوس كنند. حضرت امام كاظم (ع) در جواب فرمودند: من در ميان آثار جدّم رسول خدا(ص) تأييدى براى اين عيد نيافتم. البته برخي از پژوهشگران همچون مرحوم مجلسي اين روايت را بعنوان تقيه ذكر كرده است. و ميگويد امام كاظم خواست جلو سوء استفاده منصور را بگيرد.

ایشان خاطر نشان كرد: از سوي ديگر، فقيهان و محدثان ديگر با تكيه بر روايات بيشتر، مطالبي را كه حاكي از ارزش و اهميت اين روز دارد عنوان كرده اند از جمله: معلي بن خنيس از قول امام صادق (ع) نقل كرده كه حضرت در مورد نوروز فرمودند: انَّهُ مِنْ أَيَّامِنَا وَ أَيَّامِ شِيعَتِنَا ؛ اين روز به ما و شيعيان ما تعلق دارد.

حجت الاسلام و المسلمین زمانی يادآور شد: همچنین در روايات ديگري، عيد نوروز مورد تأييد قرار گرفته و برخی از علما در كتب فقهي خويش آدابي برشمرده اند. اين آداب عبارتند از: 1- طهارت و پاكيزگي 2- غسل نوروز 3- لباس تميز و پاك پوشيدن 4- چهار ركعت نماز بطريق خاص خواندن. اين دستورالعمل شبيه آدابي است كه در ساير اعياد اسلامي رعايت ميشود. امام صادق(عليه السلام)فرمودند: « إِذَا كَانَ يَوْمُ النَّيْرُوزِ فَاغْتَسِلْ وَ الْبَسْ اَنْظَفَ ثِيَابِكَ وَ تَطَيَّبْ بِاَطْيَبِ طِيبِكَ ؛ هرگاه نوروز فرا رسد غسل كرده و پاكيزه ترين لباسهايت را پوشيده و از معطرترين عطرهايت استفاده كن.

همچنین هديه دادن یکی از آداب عید نوروز شمرده شده است: « وَ اُتِيَ عَلِيٌّ بِهَدِيَّهِ النَّيْرُوزِ فَقَالَ عليه السلام مَا هَذَا قَالُوا يَا اَمِيرَالْمُوْمِنِينَ الْيَوْمُ النَّيْرُوزُ فَقَالَ اصْنَعُوا لَنَا كُلَّ يَوْمٍ نَيْرُوزاً » ؛ در روز نوروز هديه اي براي حضرت علي(ع) آورده شد. حضرت فرمودند: اين هديه چيست؟ آنان  پاسخ دادند یا اميرالمومنين، امروز نوروز است. امام(ع) فرمودند: هر روز را براي ما نوروز كنيد.
همچنین یکی از آداب این ایام، صله رحم و ديدار با دوستان است. در اين روز ارتباط با بستگان و فاميل ار اعمال نيكو و شايسته است، و در روايات، نتايج و آثار فراواني براي صله رحم بيان شده است.

ایشان ادامه دادند: غير از اينها مرحوم شيخ حر عاملي (ره) در كتاب وسائل براي بهره برداري از اين مراسم و عادت خوب، نمازي را با كيفيت مخصوص ذكر كرده بدين شكل كه چهار ركعت نماز با دو سلام (دو ركعت دو ركعت) مى خوانى ركعت اول پس از حمد ده بار سوره «قدر» ركعت دوم پس از حمد ده بار سوره «كافرون» ركعت سوم پس از حمد ده بار سوره «توحيد» ركعت چهارم پس از حمد ده بار سوره «ناس» و «فلق» (معوذتين) خوانده میشود.

سخنران حرم علوی افزود در بررسي روايات اسلامي به اين نتيجه ميرسيم كه 8 مورد براي اهميت نوروز ذكر شده كه بعنوان منشور مطرح ميشود. حضرت امام صادق (عليه السلام) فرمودند : إن اليوم الذي بويع فيه أمير المؤمنين ثانية كان يوم النيروز» روزي كه حضرت علي (عليه السلام) به خلافت رسيدند روز دوم كه مردم با ايشان بيعت نمودند، نوروز بود.

در پايان استاد زمانی بيان داشت: بيعت واقعي آن روز و امروز با امام عليه السلام در زندگي بشر تحول ايجاد ميكند و شما زائران از اين امر غفلت نكنيد و اميدوارم امسال در محضر اميرالمومنين علي عليه السلام زندگي و باقيمانده عمر ما با فرج امام زمان عج و با ديدار و عنايات و دعاي حضرت رقم بخورد و تحولي در وجود همه ما ايجاد شود.