حماسه حجاب در سنگر گوهرشاد
8 فوریه 2008
فرهنگ کوثر – شماره شش
عالمان و مشعلداران هدایت و جانشینان انبیا پوشش زن را فرمان خدا و سنتى ارزشمند مىدانند و زنان مسلمان حجاب را چتر مصونیت و مایه افتخار و عزت خویش مىشناسند و از سوى دیگر استعمارگران این سنت الهى اسلامى را بزرگترین مانع سر راه خود جهت نفوذ در بلاد اسلامى شناخته از آنگاه که پا به کشورهاى اسلامى نهادند این سنت والا و ارزشمند را مورد تهاجم قرار دادند و آشکار و پنهان با حجاب مبارزه کردند.
آنان با از بین بردن حجاب، نیمى از امت اسلامى را در کمند وابستگى به سیاستهاى شیطانى خود گرفتار و زمینه انحراف و استثمار را براى همگى فراهم کردند.
در سالهاى۴۶ و ۱۳۴۵ه .ق مطابق۶ و ۱۳۰۵ ه .ش استعمار پایدار جهتپیاده کردن نقشههاى شوم خویش رضاخان را از ایران و آتاتورک را از ترکیه و امان الله خان را از افغانستان به اروپا فرا خواندند و طى یک سفر سیاحتى تفریحى مغز آنان را شستشو دادند و سپس جهت اجراى مقاصد شوم خود آنان را به کشورهاى اسلامى برگرداندند تا آرام آرام سنگر حجاب را نابود کنند و بعد هم اهداف شیطانى دیگر خویش را به مرحله اجرا گذارند.
آهنگ اسارت زن
در راستاى آن حرکت استعمارى رضاخان در نوروز همان سال روزى به همراه خانواده خویش به شهرستان قم آمد و در جوار حرم ملکوتى فاطمه معصومه(س) در مراسم تحویل سال – نوروز – شرکت نمود و خانواده او و زنان همراه روسرىها را عقب زده و با بىحجابى ایستادند تا راه را بر دیگران باز کنند. لکن عالم آگاه و شجاع و دلسوز حضرت آیتالله شیخ محمدتقى بافقى که از وضعیتبا خبر شد طى اطلاعیهاى خطاب به رضاخان و همراهانش چنین نوشت و اطلاعیه معظمله بر در و دیوار قم نصب گردید:
«شما چه کسانى هستید؟! اگر از غیر دین اسلام هستید در این مکان شریف چه مىکنید؟! و اگر مسلمانید در حضور چندین هزار جمعیت در غرفه حرم چرا «مکشفه الوجه و الشعر» نشستهاید؟» رژیم رضاخان آیتالله بافقى را دستگیر کرد و به تهران برد و پس از پنج ماه حبس در زندان شهربانى مرکز در تهران او را در منزل تحت نظر و کنترل نگه داشتند.
رژیم مزدور پهلوى مبارزه با حجاب را ادامه داد و براى اجراى آن هدف، جشنهایى در شیراز در سال۱۳۵۳ه .ق۱۳۱۳ه . ش برگزار کرد. این مجلس در مدرسه شاهپور توسط میرزا على اصغرخان حکمت شیرازى (وزیر معارف و فرهنگ) منعقد گردید و روز پنجشنبه بعدازظهر (ذىحجه) حدود ۳۰ – تا ۴۰ نفر زن و دختر بدون چادر به رقص و پایکوبى پرداختند در تهران در میدان جلالیه با حضور رئیس الوزراء (ذکاءالملک فروغى) دخترهاى مدارس را بدون چادر و بىحجاب جمع کردند و متینگ خاصى را انجام دادند، در جمع آنان گفته شد: نسلى باید پرورش یابد که قبلهگاهش «غرب» باشد و زیارتگاهش «لندن».
قضایاى کشف حجاب بر صفحات روزنامهها نقش بست و هر روز دستبه دست مىگشت: آیتالله سیدعبدالله شیرازى از شیراز به قم آمد و با آیت عظام مرحوم حاج شیخ عبدالکریم حائرى و سید احمد خوانسارى و حاج میرزا مهدى بروجردى ملاقات کرد و سپس به مشهد رفت و در مشهد با آیتالله حاجآقا حسین قمى ملاقات نمود.
معظمله(ره) مىگوید: روزنامهها در جلو ایشان گذاشته شده بود، راجع به قضایاى تدریجى کشف حجاب و جشنوارههاى آن در شیراز، تهران، مازندران و … صحبتشد و حرکت ضد اسلامى رضاخان و عوامل آن مطرح گردید، حاجآقا حسین قمى متاثر شد و گریه زیادى کرد و فرمود:
«امروز اسلام فدایى مىخواهد و من حاضرم فدا شوم.» بعد فرمود: من مىروم تا با این شاه صحبتبکنم، شاید که او را از تصمیمش منصرف گردانم، شما مردم را باید آگاه کنید و هشیار نمایید که توطئه عظیمى در کار است.
بعد از آن حاجآقا حسین قمى به همراه دو فرزندش حاجآقا سیدمهدى و حاجآقا سیدسمیع به تهران رفتند و مستقیما با رضاشاه وارد مذاکره شدند، معظمله قبلا هم تلگراف تندى براى رضاشاه فرستاده بود. بعد از گفتگو وى را در شهررى (شاهعبدالعظیم) گرفتند و در باغ «سراج الملک» بازداشت کردند و ممنوعالملاقاتش نمودند.
در پى تهاجم فرهنگى رژیم شاه و مزدور پهلوى به سنگر حجاب و پوشش زن مسلمان به پشتوانه استعمار غرب، مراجع بزرگ تقلید ایستادند و موضع صریح خویش را اعلان داشتند.
در مشهد آیات عظام همچون آیتالله شیخ هاشم قزوینى و میرزاحسین فقیه سبزوارى و سیدیونس اردبیلى و شیخ علىاکبر نهاوندى و شیخآقابزرگ شاهرودى و شیخابوالحسن شیرازى و شیخ حسن کاشى و … در این نهضتبزرگ شرکت داشتند و به پشتیبانى همین امر انبوه جمعیت مردم مسلمان و زنان آزاده روزى در مسجد وکیل شیراز جمع شدند و روزى در صحن مطهر حضرت معصومه(س) و روزى هم در مسجد جامع گوهرشاد مشهد در جوار بارگاه ملکوتى على بن موسىالرضا(ع) اعتراض خویش را به سیاستهاى طاغوت در زمینه حجابزدایى اعلام داشتند.
حماسه جامع گوهرشاد
پس از دستگیرى و بازداشت آیتالله حاجآقا حسین قمى در مشهد وضع متشنج گردید مسجد گوهرشاد محلاجتماع مردم و سخنرانان متعهد و دلسوز علیه کشف حجاب وکلاه «بینالمللى» یا به عبارتى دیگر فرهنگ منحط تحمیلى نظام شاهنشاهى گردیده بود. خطباى معروف امثال شیخ مهدى واعظ خراسانى و شیخ عباسعلى محقق و شیخ شمس نیشابورى و شیخ محمد قوچانى و … در آن روزها برفراز منبر گوهرشاد (به نام منبر صاحبالزمان(ع)) مىنشستند و به مردم آگاهى و بیدارى مىدادند.
صبح روز جمعه دهم ربیعالثانى ۱۳۵۴ ه .ق برابر با ۲۰ تیرماه ۱۳۱۴ ه .ش مسجد گوهرشاد شور و حال دیگرى داشت جمعیت فراوانى به همراهى علما در آنجا اجتماع کرده بودند از سوى دیگر رضاخان قزاقان را در مشهد مستقر کرد تا مردم را متفرق نمایند آنان وارد عمل شدند و بر روى مردم بىمحابا آتش گشودند و حدود یکصد و پنجاه نفر را کشته و زخمى کردند لکن مردم متفرق نگشتند و مقاومت کردند و در برابر آنان ایستادند. در پى آن مقاومت قشون قزاقان عقبنشینى کرده که در همین موقع تلگرافى مبنى در دفاغ از اسلام به شاه مخابره شد و هشت نفر از عالمان و آیات عظام بر آن امضا کردند همانند مرحوم آیتالله سیدیونس اردبیلى و سیدعبدالله شیرازى و …
پس از هجوم قزاقان و کشته و زخمى شدن عدهاى در روز جمعه مردم اطراف مشهد با داس و بیل و چهار شاخ و اسلحه سرد به طرف مسجد سرازیر شدند مسجد پر از جمعیتشده بود، زنان شجاع و آزاده مسلمان تقاضاى شرکت در آن تظاهرات بزرگ داشتند که در مسجد پیرزن چادر زدند و آنان نیز حضور پیدا کردند مرحوم نواب احتشام رضوى براى زنان سخنرانى کرد.
روز شنبه ۱۱ ربیعالثانى ۱۳۵۴ ه .ق فرا رسید در و دیوار مسجد گوهرشاد پر از جمعیتبود. شعارهاى ضد سلطنت و ضد حجابزدایى فضاى مسجد را پر کرده بود آنان سرود مقاومتسر مىدادند و وحشت عجیبى در میان نیروهاى دولتى ایجاد کرده بودند، تلگرافخانه مشهد محل رفت و آمدهاى شتابزدهاى شد که آنان با مردم چه کنند آیا مسجدیان را تار و مار کنند و همه را نابود نمایند و یا با این وضع صبر کنند منتظر اوامر ملوکانه بودند.
نتیجه آن تماسها این شد که سران لشکر و فرماندهان شهربانى و آگاهى نیروهاى خود را آماده کنند و قزاقان در جاهاى حساس شهر و نقاط مهم مسجد گوهرشاد مستقر شوند و مسلسلهاى سنگین را بر بامهاى مشرف بر مسجد بگذارند و شایع نمایند این سازماندهى جهتحفاظت از بانکها و اماکن دولتى است. اسدى نایبالتولیه رضاشاه که از نقشه کشتار مطلع بود و چون مىدانست که عدهاى از مجتهدین و خطباء بزرگ در میان مسجدند چنانچه آنان کشته شوند خراسان و چه بسا ایران یکپارچه آتش خواهد شد. شب یکشنبه در صدد برآمد آنان را با حیلهاى از مسجد خارج کند لذا به دروغ پیام فرستاد که تلگراف شما را اعلیحضرت همایونى پاسخ داده براى مذاکره به داخل کشیکخانه تشریف بیاورید. آنها را از میان جمعیتبیرون بردند و سپس راه برگشت را بر آنان بستند و از مسجد هم خارجشان نمودند.
شب یکشنبه از نیمه گذشت. در نیمههاى آن شب شیخ محمدتقى بهلول سخنانى را در دفاغ از اسلام مطرح کرد و رژیم شاه را فاسد دانست. خون مردم غیور و شجاع به جوش آمده بود شعارهایى بر علیه سلطنت فاسد سر مىدادند در آن هنگام از سوى ماموران مزدور داخلى آرامش مردم برهم زده شد. درگیرى داخلى آغاز گشت و فشارى فوقالعاده بوجود آمد. از سوى دیگر فرمانده سفاک قشون شرق سرلشکر «ایرج مطبوعى» با غرورى خاص دستور آتش توپها و مسلسلهاى سنگین راصادر کرد.
توپهاى مستقر در خیابانهاى «تهران» و مسلسلهاى سنگین اطراف توسط قزاقان رضاخانى به غرش درآمد گویا روسیه تزار بار دیگر به سرکردگى ژنرال «روکو» وارد عمل شده و فجایع سال ۱۳۳۰ ه و براى فتح مسجد گوهرشاد پس از صداى شیپور به آن سوى حرکت کردند دژخیمان از خدا بىخبر پاى به درون خانه خدا گذاردند و به هیچ کس رحم ننمودند و به قول خودشان «کارى کردند که روسها نکردند».
صبحگاهان که سپیده دمید فریادهاى یاالله و یاعلى و یاصاحبالزمان از آن کشتگان مظلوم خاموش گشته و به صورت خون بر در و دیوار مسجد نقش بسته بود اینک قزاقان فاتح بر روى هزاران کشته پاى مىگذارند و خود را غالب مىدانند ولى غافل از آنکه محکوم و مغلوبند و آینده از آن بندگان صالح و نمازگزار است «و سیعلم الذین ظلموا اى منقلب ینقلبون» ؛ زود است بدانند ستمکاران که بر سرشان چه خواهد آمد.
«کتب الله لاغلبن انا و رسلى»؛ خداوند سبحان پیروزى برستمکاران را براى خویش و فرستادگانش نوشت و آن را حتمى نمود.
آرى، رضاخان مزدور به حمایت انگلیس خبیث براى جا انداختن فرهنگ بىعفتى و فحشا غرب بین دو تا پنج هزار نفر از مؤمنین را در مسجد گوهرشاد به خاک و خون کشید و به گفته بعضى از شاهدان عینى روز یکشنبه ۱۲ ربیعالاول۵۶ کامیون جنازه را از مسجد و اطراف آن برگرفتند و در محله خشتمالها و باغ خونى مشهد در گودالى ریختند. در میان جنازههاى شهدا بعضى از زخمىهاى زنده را نیز دفن کردند.
بعد هم بیش از هزار و پانصد نفر از روحانیون و مردم را بازداشت نمودند و به زندان انداختند، عدهاى هم متوارى شدند که بعدا از ایران به سوى نجف اشرف و جاهاى دیگر گریختند و فرارىگشتند.
استعمار جهانى و رضاخان مزدور بر این گمان بودند که با آن کشتار عظیم و جنگ روانى مىتوانند فریاد مقاومت ملت و روحانیتبیدار و هوشیار شیعه را خاموش و ایران اسلامى را فرنگستان کنند، لکن برخلاف خیالهاى شیطانى تئوریسینهاى غربى و وابسته به نظام منحط پهلوى مردم غیور و شجاع و شهیدپرور ایران اسلامى به رهبرى رجعیتشیعه بویژه امام خمینى – رضوان الله علیه – سرانجام سرود مقاومت و پیروزى سرداد و امروز میلیونها زن شجاع و بیدار و آگاه و علاقهمند به سرنوشتخود در ایران و دیگر کشورهاى اسلامى با حجاب خویش مانع نفوذ استکبار گردیده و صلاح و سداد و عفاف و آرامش را به جامعه خود باز گرداندهاند.
در پایان باید توجه کرد که یاد حماسهآفرینان گوهرشاد در دیدهها و قلبها از مصادیق روشن احیاى فرهنگ ارزشمند اسلامى است و انتقال آن به نسلهاى آینده از وظایف اولیه جامعه انقلابى ماست.
مسؤولین محترم استان خراسان بویژه طلایهداران آستان قدس رضوى مىتوانند محل دفن شهداى حماسه حجاب را با ستون یادبود و یا مجسمهاى از بانوى محجبه و یا … زنده بدارند و در ابقاء آن سهم بسزایى داشته باشند. از این خاطره دلسوز و از این دفاع مقدس ۶۲ سال مىگذرد و امروز هم شاهدان زنده فراوانى دارد که آنان مىتوانند در نام و نشان محل کمک کنند و این عمل خداپسندانه دل آنان و همه مؤمنان را مسرور خواهد نمود.